Niski poziom ferrytyny jest jedną z najczęstszych przyczyn wypadania włosów i braku ich przyrostu.
Ferrytyna jest białkiem, które w organiźmie pełni funkcję magazynu żelaza. Białko to odgrywa kluczową rolę we wzroście włosa wpływając na podziały komórkowe w mieszku włosowym, odpowiada za grubość włosa, a także wpływa na kondycję łodygi.
Ferrytyna w większości jest przechowywana w wątrobie, ale również w mniejszych ilości w mieszkach włosowych. Gdy organizmowi brakuje żelaza, np. do wytworzenia czerwonych krwinek, rozpoczyna się tzw. kradzież ferrytyny z miejsc o mniejszym znaczeniu dla zdrowia, na przykład właśnie z włosów.
Dla osób dorosłych przyjmuje się, że normy stężenia ferrytyny wynoszą:
• w przypadku kobiet 10-300 μg/l,
• w przypadku mężczyzn 15-400 μg/l,
Wartości referencyjne mogą się różnić między sobą w zależności od laboratorium wykonującego badania.
Bardzo często podczas umawiania konsultacji słyszę od moich klientów, że miałam badaną ferrytynę i lekarz powiedział, ze wszystko jest w normie.
Musimy mieć świadomość, że wynik w normie, a wynik w wartosci optymalnej to dwie różne rzeczy. Jeśli przez miesiąc na obiad będziemy jedli porcje wielkości 25% talerza z pewnością przeżyjemy ale czy bedziemy syci? Czy będziemy mieli siłę na aktywność fizyczną i pracę? Jeśli jednak nasze porcje będą wynosiły 75 lub 100% talerza będziemy i najedzeni i będzie siła na prace i inne aktwnosci fizyczne. Identycznie jest z wartością w normie, a wartością optymalną. Spójrzmy jaka przepaść jest między wartością minimalną a maksymalną normy dla ferrytyny.
Dla dobrej kondycji włosów powinna być ona przynajmniej w połowie normy !
Do podziału komórek macierzy włosów, a co za tym idzie do ich wzrostu i regeneracji potrzebujemy wysokoenergetycznego związku fosforowego ATP (adenozynotrifosforan). Ten powstaje w wyniku spalenia glukozy w obecności tlenu, który dostarczamy podczas każdego oddechu. Wówczas obecne w hemoglobinie żelazo wyłapuje cząsteczkę tlenu i transportuje ją po całym organizmie. Powstałe w wyniku spalenia glukozy ATP jest niezbędne nie tylko do prawidłowego wzrostu włosa, ale przede wszystkim do tego aby pracowało serce czy mięśnie szkieletowe. Co więc się stanie kiedy żelaza (a co za tym idzie tlenu i ATP) będzie mało? To proste. Skierowane zostanie tam gdzie jego obecność w procesach biochemicznych jest absolutnie niezbędna do utrzymania naszego ciała przy życiu. Włosy takim miejscem nie są.
Mało ATP to mało paliwa dla włosów czego efektem będzie ich osłabienie, wypadanie i problemy z odrastaniem.
Ponadto niski poziom ferrytyny blokuje dejodynazę, enzym kluczowy w konwersji t4 do t3. Ferrytyna jest też konieczna do tego aby trójjodotyronina (t3) trafiła do jądra komórkowego oraz została tam właściwie wykorzystana. Jeśli tego nie ma, praca tarczycy zostaje osłabiona, dochodzi o zachwiania równowagi hormonalnej a ta jest jedną z najczęstszych przyczyną utraty włosów.
Jak podnieść poziom ferrytyny? Nie jest to trudne, ale czasochłonne i trzeba się uzbroić w cierpliwość. Ferrytyna to parametr, który rośnie bardzo powoli i trzeba być na to przygotowanym. Z poziomu 9 do poziomu 50 może rosnąć nawet 6 miesięcy i to przy właściwie skomponowanej diecie, suplementacji żelazem oraz zdrowym żołądku i jelitach.
Ferrytyna to białko i aby rosła, dieta musi być bogata i w żelazo, i w białko! Nie ma też mowy o podniesieniu ferrytyny jeśli stosujemy dietę głodową. Wówczas dostarczone białko nie idzie na odbudowę, ale na cele energetyczne. Nie mniej istotny jest też stan zakwaszenia żołądka. W wielu przypadkach konieczne jest dokwaszenie. Najbezpieczniejszą opcją jest spożywanie 15 minut przed głównymi posiłkami mętnego octu jabłkowego (nie spirytusowy!!!) rozpuszczonego w połowie szklanki wody.
Plan działania:
Mając niską ferrytynę najpierw powinniśmy zastanowić się dlaczego wyczerpaliśmy zapasy żelaza. Jaka jest tego przyczyna?
- ograniczyłam spożycie mięsa?
- nie jem jaj?
- będąc na diecie wegetariańskiej czy wegańskiej nie zwróciłam uwagi na to, aby aby zapewnić sobie odpowiednią podaż żelaza i białka?
- stosowałam diety głodowe lub poniżej 1200 kcal?
- mam obfite miesiączki?
- zażywam leki z grupy IPP?
- mam candydozę, HP lub zakażenie pasożytami które „zjadają” moje zapasy żelaza?
- mam nietolerancje pokarmowe, ale nie stosuję diety eliminacyjnej?
- mam niedokwaszony żoładek, wzdęcia, gazy?
- mimo spożywania dużych ilości mięsa mam niski poziom ferrytyny - zrobiłam badanie na krew utajoną?
Po eliminacji przyczyn złego wchłaniania (niedokwaszony żołądek, HP, nietolerancje) oraz utraty żelaza (candydoza, pasożyty, krwawienia wewnętrzne) należy zastosować odpowiednią odżywczą dietę.
Jeśli zmagamy się z niedoczynnością tarczycy, chorobą Hashimoto, czy jakimikolwiek dolegliwościami żołądkowo – jelitowymi, trzeba balansować między produktami z żelazem hemowym (pochodzenia zwierzęcego – najlepszą przyswajalność ma żelazo z żółtka jaj) i niehemowym (pochodzenia roślinnego) plus dodatki zwiększające przyswajanie bogate w witaminę C ( witamina C zwiększa przyswajanie 2-4 krotnie)
Produkty, które najlepiej włączyć do diety:
- wątróbka wołowa lub wieprzowa,
- czerwone mięso (najlepszy tatar lub stek),
- żółtko jaja,
- rośliny strączkowe (soczewica, ciecierzyca, biała fasola),
- orzechy (szczególnie włoskie),
- sezam,
- szpinak, zielone liście roślin,
- zielone warzywa (brokuły, fasolka szparagowa, seler naciowy)
- buraki,
- gruboziarniste kasze (gryczana, pęczak)
- komosę ryżową i amarantus,
- tłuste ryby (łosoś, makrela)
- suszone owoce (morele, śliwki, rodzynki, daktyle)
- bogate w witaminę C świeże warzywa i owoce,
Produkty zmniejszające wchłanianie żelaza:
czerwone wino, kawa, czarna i zielona herbata, białko sojowe, herbata z czystka, wapń zawarty w nabiale.
Koktajl, który warto pić do śniadania bogatego w żelazo. Codziennie przez cały okres diety.
- pół szklanki posiekanej natki pietruszki,
- jedna łodyga selera naciowego,
- pół jabłka,
- banan,
- 250 ml wody
Kondycja włosów jest ściśle związana z funkcjonowaniem całego organizmu. Jeśli występują w nim jakieś nieprawidłowości, włosy są pierwszym elementem, do którego przestają być dostarczane substancje odżywcze. Dlatego jeśli włosy są w gorszej kondycji i zaczynają nadmiernie wypadać, przyczyn należy szukać wewnątrz organizmu.
Wykorzystane źródła: Bibliografia: Udział laktoferryny w gospodarce żelazem w organizmie. Część I. Wpływ laktoferryny na wchłanianie, transport i magazynowanie żelaza, Jolanta Artym, 2008 Homeostaza żelaza — mechanizm obronny w stresie oksydacyjnym, Paweł Lipiński, Rafał R. Starzyński, Agnieszka Styś, Monika Straciło, 2010 Pulsmedycyny.pl ; qchenne-inspiracje.pl
